هیجان در آموزه‌های دینی
مجموعه‌ای از ساختارهای شناختی، عاطفی و الگوهای رفتاری است که با مصداق‌هایی چون شادی، غم، خشم، اضطراب، استرس و… نمود پیدا می‌کند. شادماني يكي از هيجان‌هاي مثبت در آدمي است كه بر انديشه، احساس و رفتار وي اثر مي‌گذارد.« مؤمنان ( بخاطر پیروزی دیگری ) خوشحال خواهند شد به یاری خداوند. »
یا قرآن کریم از قول یعقوب که در فراق فرزند صالحش یوسف گرفتار شده بود می‌فرماید: «چشمان یعقوب از شدت حزن (و گریه بر یوسف) سفید شد. » ودر مورد حضرت مریم می فرماید: «ناگهان از طرف پايين پايش او را صدا زد که: (غمگين مباش! پروردگارت زير پاي تو چشمه آبي (گوارا) قرار داده است! »که به هیجان غم می‌پردازد.
3-3-انواع هیجان
هر فردی در زندگی با انواع هیجانات مواجه خواهد شد. به طوری که آشنایی با هیجانات به دوران کودکی برمی‌گردد. واتسون،رفتارگرای معروف، معتقد بود که در کودکان فقط سه هیجان اساسی ترس، خشم و عشق وجود دارد.
از این هیجانات برخی از آنها لذت‌بخش، خوشایند و تقویت کننده هستند، ولی برخی دیگر بیشتر جنبه منفی و آزاردهنده دارند.
هیجان های ناهماهنگ یا منفی که مانع از دسترسی به اهداف می شوند با هیجان های هماهنگ یا مثبت که دستیابی به اهداف را برای انسان تسهیل می کنند با هم فرق دارند.اغلب هیجان ها از این نظر بررسی می شوند که چگونه می توانند به انسان کمک کنند تا خودشان را برهیجان تطبیق دهند.البته هیجان ها همه اصلی نیستند ، از هیجان ها ،برخی اصلی وبرخی دیگر فرعی هستند . از میان روانشناسان فردی همچون دانیل گلمن هیجان‌ها را به هیجان اصلی و فرعی تقسیم می‌کنند. هیجان‌های اصلی و فرعی به طور فهرست‌وار اشاره می‌شود:
«خشم: تهاجم، هتک حرمت، تنفر، غضب، اوقات تلخی، غیظ، آزردگی، پرخاش، خصومت، اذیت، تندمزاجی، دشمنی.
اندوه: غصه، تأثر، دلتنگی، عبوسی، مالیخویا، دلسوزی به حال خود، احساس تنهایی، دلشکستگی، ناامیدی.
ترس: اضطراب، ناآرامی، دلواپسی، بهت، نگرانی، توهم، ملاحظه‌کار ی، تردید، زودرنجی، ترسیدن، ناگهانی، وحشت.
شادمانی: شادی، لذت، آسودگی، خرسندی، سعادت، شوق، تفریح، احساس، غرور، لذت ¬جسمانی، به هیجان آمدن، وجد، خشنودی، رضایت، شنگولی، بوالهوسی، ازخود بی‌خود شدن.
عشق: پذیرش، رفاقت، اعتماد، مهربانی، صمیمیت، همریشگی، پرستش، شیفتگی، مبهوت شدن.
شگفتی: جاخوردن، حیرت، بهت، تعجب.
نفرت: تحقیر، اهانت، خوار شمردن، اکراه، بیزاری، بی‌رغبتی.
شرم:احساس گناه،دست‌پاچگی،حسرت،احساس پشیمانی، احساس پستی، افسوس،دل‌شکستگی،توبه. »