خداوند متعال کفران نعمت را ضرری برای خود فرد ناسپاس می‌داند؛ و اگر به سپاسگزاری دعوت می‌کند برای این است که بنده سود ببرد: «و هر كس شكر كند، به نفع خود شكر مى‏كند و هر كس كفران نمايد.[1]»

ناسپاسی و از یاد بردن ولی‌نعمت صفتی بسیار زشت است. انسان متأسفانه دچار این نقطه‌ی ضعف بوده و به همین جهت گاه خدا را فراموش کرده و شکرگزار نعمت‌های او نیست.

خدای متعال این صفت را نکوهش کرده و فرموده است: «انسان نسبت به پروردگارش سخت ناسپاس است.[2]»

صاحب تفسیر المیزان کنود را این‌طور معنا می‌کند:

««كنود» به معناى کفران گر است، انسان کفران گر، پيرو هواى نفس و دلداده به لذائذ دنيا است و درنتیجه از شكر پروردگارش در مقابل نعمت‌هایی كه به او ارزانى داشته منقطع می‌شود.[3]»
مکارم شیرازی از قول ابوالفتح رازی معانی مختلفی برای کنود ذکر می‌کند، ما فقط معانی را که نزدیک به مؤلفه‌های هوش هیجانی است بیان می‌کنیم:

«1-کنود کسی است که نعمت‌های خدا را تنها می‌خورد و از دیگران منع می‌کند.

2- کنود کسی است که تنها غذا می‌خورد و از عطا و بخشش به دیگران خودداری می‌کند و بنده زیردستش را می‌زند.

3- کنود کسی است که در مشکلات و مصائب با دوستان خود همدردی نمی‌کند. (سه مورد فوق احساس همدردی نداشتن)

4- کسی که وقتی نعمتی به او برسد از دیگران دریغ می‌دارد و اگر گرفتار مشکلی گردد ناشکیبائی و جزع می‌کند.

5- کنود کسی است که مصائبش را باآب‌وتاب می‌شمرد، ولی‌نعمت‌ها را فراموش می‌کند. دو مورد فوق مدیریت نکردن هیجانات.[4]»

چنین انسانی نعمت‌های خدا را فراموش کرده و به زندگی و زخارف دنیوی و تمایلات آن دل‌بسته است». حضرت علی علیه‌السلام در این زمین می‌فرمایند:

«اوليا خدا كساني هستند كه به باطن دنيا نگاه مي­كنند آن هنگامی‌که مردم به‌ظاهر آن مي­نگرند و به كارهایي كه نتيجه قطعي آن بعداً - روز قيامت - آشكار مي­شود سرگرم‌اند همان هنگامی‌که مردم براي رسيدن به اهداف دنيوي مشغول‌اند.[5]»

1. أَ أَشْكُرُ أَمْ أَكْفُر أَ أَشْكُرُ أَمْ أَكْفُر (نمل /40).
2. إِنَّ الإِنسَانَ لِرَبِّهِ لَكَنُودٌ (عادیات/6).
[3]. سیدمحمدحسین طباطبایی، ترجمه المیزان، ج20، ص590.
[4]. ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج27، ص270 و 271.
5. اِنَّ اولياءَالله هُمُ الذّين نَظَروا الي باطِنِ الدُّنيا اِذا نَظَرَ النّاسُ اِلي ظاهِرِها وَ اشْتَغَلُوا بِآجِلِها اِذا اشْتَغَلَ النّاسُ بِعاجِلِها (نهج البلاغه، حکمت 432، ص524).

صفحات: 1· 2