انسانی که به مرحله‌ی خودآگاهی رسیده و دارای هوش هیجانی بالایی است. می‌خواهد حقیقت وجودی خود محیط پیرامون خودش را کشف کند. واژه‌های حق، حقیقت، دانستن حقایق زیباترین واژه برای انسانِ معرفت‌جو است. این غریزه حقیقت‌جویی، آدمی را از حیوانات متمایز می‌سازد. هر طالب علم، پیوسته دنبال حقیقت می‌رود و کشف حقیقت بالاترین لذت معرفت را برای او به ارمغان می‌آورد. تمامی آموزه‌های اعتقادی و اخلاقی و عملی اسلام در این مسیر قرار دارد.

خداوند متعال هدایت کسانی را که درراه شناخت حق تلاش می‌کنند تضمین کرده است:

«و کسانی که درراه ما جهاد و تلاش می‌کنند ما حتماً راه‌های حق را به آنان نشان می‌دهیم و هدایتشان می‌کنیم و بی‌تردید خداوند با نیکوکاران است.[1]»
اگر کسی طالب حق باشد حقیقت برایش روشن می‌شود به‌طوری‌که هیچ تردید و شبهه‌ای برایش باقی نمی‌ماند.[2]

حضرت ابراهیم علیه السلام پیوسته دنبال حقیقت بود. خداوند متعال درباره یقین حضرت ابراهیم علیه السلام این‌گونه بیان می‌کند: «او یقین استدلالی و فطری به یگانگی خدا داشت، اما با مطالعه در اسرار آفرینش این یقین به سر حدّ کمال رسید.[3]»

شناخت حق و حقیقت بودن چیزی است که جزء سرشت و فطرت انسان است. خداوند متعال این موضوع را در قرآن این‌گونه بیان می‌دارد:

«پس‌روی خود را متوجّه آیین خالص پروردگار کن! این فطرتى است که خداوند، انسان‌ها را بر آن آفریده، دگرگونى در آفرینش الهى نیست، این است آیین استوار ولى اکثر مردم نمى‌‏دانند.[4]»
شهید مطهری حس حقیقت‌جویی را برای رسیدن به کمال نظری لازم و ضروری می‌داند

صفحات: 1· 2